Τετάρτη 19 Ιουλίου 2017

Τι πραγματικά συνέβη στην Κύπρο το 1974;


Έχοντας πάντα κατά νου τις επιδιώξεις της Βρετανίας, της τουρκικής αστικής τάξης και των Τουρκοκύπριων εθνικιστών, ας διαβάσουμε προσεκτικά και αυτή την ανάλυση. 
Χάρης Παπαδόπουλος | 

Ήταν τα γεγονότα του 1974 μια «προδοσία» και «εθνική τραγωδία»; Είναι το Κυπριακό ένα πρόβλημα «εισβολής και κατοχής»; (και άλλα τετριμμένα παραμύθια του ελληνικού εθνικισμού) 
Η δή­λω­ση Μι­χα­λο­λιά­κου πως «ΚΑΙ η Χού­ντα το 1974 πρό­δω­σε την Κύπρο» είναι μη­δε­νι­κής αξίας και σο­βα­ρό­τη­τας, όπως και κάθε άλλη το­πο­θέ­τη­ση φα­σί­στα. Όμως, αν και απο­τε­λεί γε­λοία αφορ­μή, μπο­ρεί να πυ­ρο­δο­τή­σει την κου­βέ­ντα για μια πολύ σο­βα­ρή συ­ζή­τη­ση: 
Τι συ­νέ­βη στην Κύπρο το 1974;
 Ποιοι είναι υπεύ­θυ­νοι για τον πό­λε­μο που οδή­γη­σε στο θά­να­το χι­λιά­δες αν­θρώ­πους στο νησί μέσα σε λίγες εβδο­μά­δες; Μπο­ρεί να λυθεί σή­με­ρα το Κυ­πρια­κό και πώς; Και, το κυ­ριό­τε­ρο, ποια μπο­ρεί να είναι η σωστή στάση της Αρι­στε­ράς στο Κυ­πρια­κό; Τι προ­τεί­νου­με εμείς;

Το 1974 ήταν η κο­ρύ­φω­ση και όχι η αρχή του δρά­μα­τος

Επα­να­λαμ­βα­νό­με­νες ανα­φο­ρές στα γε­γο­νό­τα του ’74 από την ελ­λη­νι­κή αρ­θρο­γρα­φία ξε­κι­νούν με το χρο­νι­κό της ει­σβο­λής του τουρ­κι­κού στρα­τού που μπήκε σε μια ανε­ξάρ­τη­τη, ει­ρη­νι­κή χώρα για να την κα­τα­λά­βει. Το συ­μπέ­ρα­σμα αυτής της εξι­στό­ρη­σης είναι τόσο ανα­με­νό­με­νο, που προ­κα­λεί πλέον ανία και χα­σμου­ρη­τά: «Το Κυ­πρια­κό είναι πρό­βλη­μα ει­σβο­λής και κα­το­χής». Αυτή η φράση κλισέ είναι ακρι­βώς η ίδια είτε ο αρ­θρο­γρά­φος είναι ακρο­δε­ξιός είτε σο­σιαλ­δη­μο­κρά­της είτε ακόμη και αρι­στε­ρός.

Μια, λίγο πιο ρε­α­λι­στι­κή, πα­ραλ­λα­γή αυτής της εξι­στό­ρη­σης κάνει ανα­φο­ρά και στο πρα­ξι­κό­πη­μα που έγινε στην Κύπρο στις 15 Ιούλη 1974, πέντε ημέ­ρες πριν από την εί­σο­δο του τουρ­κι­κού στρα­τού: Ο ελ­λη­νι­κός στρα­τός, που βρι­σκό­ταν ως «εγ­γυ­ή­τρια δύ­να­μη» στην Κύπρο, ανέ­τρε­ψε -με αι­μα­τη­ρό πρα­ξι­κό­πη­μα- την κυ­βέρ­νη­ση Μα­κά­ριου και επέ­βα­λε έναν φα­σί­στα-δο­λο­φό­νο, τον Σαμ­ψών, ως δι­κτά­το­ρα του νη­σιού. Η ανα­φο­ρά εδώ κα­τα­λή­γει στις ευ­θύ­νες της ελ­λη­νι­κής Χού­ντας των συ­νταγ­μα­ταρ­χών που «πρό­δω­σε» την Κύπρο.

Η συ­νέ­χεια περνά συ­νή­θως στα ψιλά: μια με­γά­λη πόλη του νη­σιού, η Πάφος, εξε­γεί­ρε­ται κατά των φα­σι­στών πρα­ξι­κο­πη­μα­τιών και κα­τα­σφά­ζε­ται από τον ελ­λη­νι­κό στρα­τό και τους ελ­λη­νο­κύ­πριους φα­σί­στες - με εκα­το­ντά­δες νε­κρούς σε μία μόνο μέρα. Οι πρα­ξι­κο­πη­μα­τί­ες, για να το­νώ­σουν το «εθνι­κό αί­σθη­μα» των ελ­λη­νο­κυ­πρί­ων, δη­λα­δή για να ξα­να­δε­θούν με τον ελ­λη­νι­κό πλη­θυ­σμό, αρ­χί­ζουν τα μα­ζι­κά πο­γκρόμ κατά των γνω­στών εξι­λα­στή­ριων θυ­μά­των: Σε όλο το νησί, οι τουρ­κο­κύ­πριοι, πο­λί­τες β΄ κα­τη­γο­ρί­ας, δο­λο­φο­νού­νται συ­στη­μα­τι­κά και θά­βο­νται σε ομα­δι­κούς τά­φους.

Μέσα σ’ αυτό το κρε­σέ­ντο αί­μα­τος ήταν που ο τουρ­κι­κός στρα­τός μπήκε στην Κύπρο στις 20 Ιούλη 1974, αξιο­ποιώ­ντας το γε­γο­νός ότι και αυτός ανήκε στις «εγ­γυ­ή­τριες δυ­νά­μεις» της Συν­θή­κης της Ζυ­ρί­χης, με την οποία έγινε ανε­ξάρ­τη­τη η Κύ­προς. 

Όμως οι φα­σί­στες που έκα­ναν το πρα­ξι­κό­πη­μα κατά του Μα­κά­ριου δεν έπε­σαν ξαφ­νι­κά από τον ου­ρα­νό. Ούτε η Κυ­πρια­κή Δη­μο­κρα­τία ήταν ακρι­βώς ένας φι­λό­ξε­νος και ει­ρη­νι­κός του­ρι­στι­κός προ­ο­ρι­σμός, όπως τον πα­ρου­σιά­ζει η ελ­λη­νι­κή αρ­θρο­γρα­φία.

Η Κύ­προς πριν από τον πό­λε­μο του 1974 έμοια­ζε πε­ρισ­σό­τε­ρο με την κα­τε­χό­με­νη Πα­λαι­στί­νη ή τη Βό­ρεια Ιρ­λαν­δία. Οι τουρ­κο­κύ­πριοι, σχε­δόν 20% του πλη­θυ­σμού, ζού­σαν σε ξε­χω­ρι­στούς «θύ­λα­κες», όπως ονο­μά­ζο­νταν, στο 4% του εδά­φους του νη­σιού και σε ελε­ει­νές συν­θή­κες. Το (ελ­λη­νι­κό) Κυ­πρια­κό κρά­τος απα­γό­ρευε την ει­σα­γω­γή μέσα στους θύ­λα­κες των λε­γό­με­νων «στρα­τη­γι­κών υλι­κών». Σ΄ αυτά πε­ρι­λαμ­βά­νο­νταν το τσι­μέ­ντο, η ξυ­λεία και γε­νι­κά τα οι­κο­δο­μι­κά υλικά, οι αντρι­κές κάλ­τσες(!) και συχνά τα τρό­φι­μα. Οι θύ­λα­κες - κο­λα­στή­ρια των Τουρ­κο­κυ­πρί­ων ήταν προ­θά­λα­μος της με­τα­νά­στευ­σής τους στο εξω­τε­ρι­κό ή της εξό­ντω­σής τους από τους ελ­λη­να­ρά­δες τουρ­κο­φά­γους, πράγ­μα που συ­νέ­βη αρ­κε­τές φορές τη δε­κα­ε­τία πριν από την από­βα­ση του τουρ­κι­κού στρα­τού. Διότι τη δω­δε­κα­ε­τία πριν επέμ­βει η Τουρ­κία, η Κύ­προς ήταν κάτω από το από­λυ­το έλεος του ελ­λη­νι­κού και ελ­λη­νο­κυ­πρια­κού εθνι­κι­σμού, με την Αρι­στε­ρά, το ΑΚΕΛ συ­γκε­κρι­μέ­να, το υπο­τι­θέ­με­νο Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμμα του νη­σιού, να έχει δεθεί πρό­θυ­μα στο άρμα της «εθνι­κής ενό­τη­τας»…

Ο μύθος του αθώου θύ­μα­τος

Είναι κοινά δια­δε­δο­μέ­νος μύθος, ακόμη και με­τα­ξύ του κό­σμου της Αρι­στε­ράς, πως η Ελ­λά­δα (και η Κύ­προς) ήταν πάντα στο στό­χα­στρο των με­γά­λων δυ­νά­με­ων, πως τάχα οι Έλ­λη­νες βρί­σκο­νταν πάντα στον ρόλο του αμυ­νό­με­νου απέ­να­ντι στις ξένες επι­βου­λές κλπ.

Όμως η ελ­λη­νι­κή «εθνι­κή ιδέα» κρύ­βει πολ­λούς σκε­λε­τούς στη ντου­λά­πα της: Τα τρο­μα­κτι­κά εγκλή­μα­τα του ελ­λη­νι­κού «εθνι­κού» κρά­τους και στρα­τού ενά­ντια στον ξε­ση­κω­μέ­νο λαό τη δε­κα­ε­τία του ’40 στα Δε­κεμ­βρια­νά και στον εμ­φύ­λιο, τα στρα­το­δι­κεία με τους χι­λιά­δες εκτε­λε­σμέ­νους κομ­μου­νι­στές και η Μα­κρό­νη­σος δεν ήταν μια τυ­χαία πα­ρά­κρου­ση. Όλα αυτά ανή­κουν σε μια με­γά­λη πα­ρά­δο­ση πα­λιαν­θρω­πιάς και μα­ζι­κών εγκλη­μά­των της ελ­λη­νι­κής αστι­κής τάξης ενά­ντια στον εχθρό-λαό αλλά και ενά­ντια σε υπό­δου­λα έθνη, όπως τα μέλη της μα­κε­δο­νι­κής και της τουρ­κι­κής μειο­νό­τη­τας.

Η γνω­ρι­μία με την πραγ­μα­τι­κή ιστο­ρία του Κυ­πρια­κού είναι μια ευ­και­ρία αυ­το­γνω­σί­ας εξαι­ρε­τι­κά πο­λύ­τι­μη. Επει­δή η στάση της πρω­το­πο­ρί­ας της ερ­γα­τι­κής τάξης απέ­να­ντι στα εγκλή­μα­τα της «δι­κιάς της» αστι­κής τάξης είναι απο­φα­σι­στι­κός δεί­κτης της ωρι­μό­τη­τάς της. Και κα­νέ­νας άν­θρω­πος και καμιά κοι­νω­νι­κή τάξη δεν μπο­ρούν να ξε­πε­ρά­σουν τον εαυτό τους και να αλ­λά­ξουν τον κόσμο, αν πρώτα δεν κοι­τα­χτούν κα­τά­μα­τα στον κα­θρέ­φτη και πουν τα σύ­κα-σύ­κα και τη σκά­φη-σκά­φη. 

Η Κύ­προς έγινε ανε­ξάρ­τη­τη από την αγ­γλι­κή αυ­το­κρα­το­ρία το 1959. Είχε προη­γη­θεί ένας πο­λύ­χρο­νος αντια­ποι­κια­κός τα­ξι­κός αγώ­νας δε­κα­ε­τιών, και των ελ­λη­νο­κυ­πρί­ων και των τουρ­κο­κυ­πρί­ων ερ­γα­τών και ερ­γα­τριών με επι­κε­φα­λής το πα­ρά­νο­μο Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμμα. Η με­γά­λη απή­χη­ση της Αρι­στε­ράς και η μα­ζι­κό­τη­τα των συν­δι­κά­των και στις δύο κοι­νό­τη­τες της Κύ­πρου έχει τις ρίζες της σ’αυ­τή την εποχή.

Αρω­γοί στην αι­μα­τη­ρή κα­τα­στο­λή του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος από το αγ­γλι­κό στρα­τό κα­το­χής, στά­θη­καν δύο ακρο­δε­ξιές ορ­γα­νώ­σεις, η ελ­λη­νι­κή ΕΟΚΑ και η τουρ­κι­κή Volkan (η με­τέ­πει­τα TMT του Ντεν­κτάς). Η ΕΟΚΑ, που έκανε –υπο­τί­θε­ται- ανταρ­το­πό­λε­μο κατά των Άγ­γλων, κυ­ρί­ως δο­λο­φο­νού­σε συ­στη­μα­τι­κά Τουρ­κο­κύ­πριους και ακόμη πιο στο­χο­προ­ση­λω­μέ­να εξό­ντω­νε τους ελ­λη­νο­κύ­πριους κομ­μου­νι­στές και τα συν­δι­κα­λι­στι­κά στε­λέ­χη. Αρ­χη­γός της ΕΟΚΑ είχε διο­ρι­στεί, κα­τευ­θεί­αν από την Ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση, ο Γρί­βας, ο ιδρυ­τής της δο­σι­λο­γι­κής ορ­γά­νω­σης Χ στην Κα­το­χή, που έπαιρ­νε όπλα από τους Ναζί για να πο­λε­μά τον ΕΑΜ – ΕΛΑΣ. Συ­νε­χί­ζο­ντας την πε­τυ­χη­μέ­νη κα­ριέ­ρα του κομ­μου­νι­στο­φά­γου, ο Γρί­βας και τα στε­λέ­χη του που ήταν αξιω­μα­τι­κοί του ελ­λη­νι­κού στρα­τεύ­μα­τος, δε­χό­ντου­σαν πε­ριο­ρι­σμέ­νη κα­τα­στο­λή από τον Αγ­γλι­κό στρα­τό κα­το­χής, μια και θε­ω­ρού­νταν δια­χει­ρί­σι­μο πρό­βλη­μα σε σχέση με το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα και τους Κομ­μου­νι­στές. 

ΕΟΚΑ και Volkan έκα­ναν τα πάντα για να χω­ρί­σουν τις δύο κοι­νό­τη­τες με αίμα. Αλλά το απο­φα­σι­στι­κό χτύ­πη­μα στην ενό­τη­τα των ερ­γα­ζο­μέ­νων των δύο κοι­νο­τή­των δεν το έδω­σαν οι φα­σί­στες, αλλά η στα­λι­νι­κή ηγε­σία. Το ΑΚΕΛ, όπως ονο­μά­στη­κε η νό­μι­μη έκ­φρα­ση του Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος, πα­ρό­λο που ήταν μα­ζι­κό κόμμα της ερ­γα­τι­κής τάξης και της αγρο­τιάς, διέ­θε­τε ηγε­σία πρό­θυ­μη να ανα­κα­λύ­ψει την εθνι­κή στρα­τη­γι­κή. Τα επό­με­να χρό­νια το ΑΚΕΛ θα τρέ­ξει πρό­θυ­μα να κάνει μέ­τω­πο με την ελ­λη­νο­κυ­πρια­κή αστι­κή τάξη, παί­ζο­ντας κά­ποιες φορές και με την ιδέα της ένω­σης με την Ελ­λά­δα, αλλά κυ­ρί­ως στη­ρί­ζο­ντας την προ­ο­πτι­κή της ανε­ξαρ­τη­σί­ας.

Η ιδέα της ανε­ξαρ­τη­σί­ας ταί­ρια­ξε μια χαρά με τα συμ­φέ­ρο­ντα των ελ­λη­νο­κύ­πριων αστών. Τα κε­φά­λαιά τους είχαν πε­ρισ­σό­τε­ρες προ­ο­πτι­κές στη Με­σό­γειο και τον κόσμο, αν δεν δέ­νο­νταν με τις υπο­χρε­ώ­σεις του ελ­λη­νι­κού κρά­τους στη συμ­μα­χία του ΝΑΤΟ. Οι ελ­λη­νο­κύ­πριοι αστοί, που σύ­ντο­μα θα δια­θέ­τουν τον 4ο με­γα­λύ­τε­ρο εμπο­ρι­κό στόλο του πλα­νή­τη, θέ­λουν ελεύ­θε­ρα τα χέρια για μπίζ­νες και με τη Ρωσία και τους δο­ρυ­φό­ρους της, αλλά και με τον αρα­βι­κό κόσμο. Ταυ­τό­χρο­να, χρειά­ζο­νται ένα ισχυ­ρό κρά­τος στο νησί – εφαλ­τή­ριο των εξορ­μή­σε­ών τους.

Το με­γα­λύ­τε­ρο κα­πι­τα­λι­στι­κό κον­σόρ­τσιουμ στην Κύπρο, και μα­κράν ο με­γα­λύ­τε­ρος ιδιο­κτή­της καλ­λιερ­γή­σι­μης γης, ήταν και είναι η Εκ­κλη­σία της. Ταυ­τό­χρο­να, τις δε­κα­ε­τί­ες του ’50 και του ’60, ήταν η μόνη σο­βα­ρή πο­λι­τι­κή δύ­να­μη με πραγ­μα­τι­κές σχέ­σεις με τον κόσμο, που μπο­ρού­σε να στα­θεί αντα­γω­νι­στι­κά στο ΑΚΕΛ. Αυτή η Εκ­κλη­σία είχε ασύλ­λη­πτα προ­νό­μια επί Οθω­μα­νών και είχε δε­χτεί σο­βα­ρούς πε­ριο­ρι­σμούς της δύ­να­μής της επί Αγ­γλι­κής κα­το­χής. Έτσι, η Εκ­κλη­σία της Κύ­πρου, η «Εθναρ­χία», ήταν έν­θερ­μη υπο­στη­ρί­κτρια του αγώνα για Ένωση με την Ελ­λά­δα αρ­χι­κά και κα­τό­πιν για ανε­ξαρ­τη­σία.

Ηγε­τι­κή μορφή της Εκ­κλη­σί­ας και του ελ­λη­νο­κυ­πρια­κού κε­φα­λαί­ου στά­θη­κε ένας ιε­ράρ­χης, ο Μα­κά­ριος, επί­σκο­πος Κί­τρους. Στα νιάτα του υπήρ­ξε φα­να­τι­κό μέλος της ορ­γά­νω­σης Χ του Γρίβα, ενώ ήταν διά­κο­νος στην Αθήνα και αρ­θο­γρά­φος αντι­κομ­μου­νι­στι­κών λί­βελ­λων. Στον εμ­φύ­λιο πε­ριό­δευε στη Μα­κρό­νη­σο, ευ­λο­γώ­ντας τους βα­σα­νι­στές, αλλά και στο Βίτσι, βγά­ζο­ντας λό­γους στον «εθνι­κό» στρα­τό. Στην Κύπρο εξε­λί­χθη­κε σε ηγέτη του αστι­κού στρα­το­πέ­δου ικανό να ελίσ­σε­ται εύ­κο­λα ανά­με­σα στις διά­φο­ρες πα­ρα­τά­ξεις, του ΑΚΕΛ συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νου, χωρίς να ξεχνά στιγ­μή σε ποια κοι­νω­νι­κή τάξη είναι αφο­σιω­μέ­νος. Ο Μα­κά­ριος, έχο­ντας φυ­λα­κι­στεί και εξο­ρι­στεί από τις Αγ­γλι­κές αρχές, είχε απο­κτή­σει τα εύ­ση­μα για να εκ­φρά­σει το «πα­τριω­τι­κό μέ­τω­πο». Θα εκλε­γεί Αρ­χιε­πί­σκο­πος Κύ­πρου και θα στα­θεί, στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, αρ­χη­γός του ελ­λη­νο­κυ­πρια­κού στρα­το­πέ­δου, με τη σύμ­φω­νη θέση του ΑΚΕΛ.

Με τη συν­θή­κη της Ζυ­ρί­χης, γεν­νιέ­ται το κρά­τος της Κύ­πρου και αναμ­φι­σβή­τη­τος πρό­ε­δρός του θα εκλε­γεί ο Μα­κά­ριος με το σύ­νο­λο σχε­δόν των ελ­λη­νο­κυ­πρια­κών ψήφων. Το ΑΚΕΛ «αυ­το­πε­ριο­ρί­ζε­ται» και, ενώ δια­θέ­τει το 1/3 των ψήφων, εκλέ­γει πολύ λι­γό­τε­ρους βου­λευ­τές «για να μην προ­κα­λεί», στη­ρί­ζο­ντας τους μα­κα­ρια­κούς. Ήταν μια «συ­νερ­γα­σία», όπου από την αρχή φά­νη­κε ποιος θα είναι ο κα­βα­λά­ρης και ποιος το υπο­ζύ­γιο.

Ο πρώ­τος Ατ­τί­λας φο­ρού­σε φου­στα­νέ­λα 

Η εξω­τε­ρι­κή πο­λι­τι­κή της Κύ­πρου ήταν μια σειρά επι­δει­κτι­κών ελιγ­μών ανά­με­σα στα δυο αντί­πα­λα στρα­τό­πε­δα του Ψυ­χρού πο­λέ­μου, στα πλαί­σια του κι­νή­μα­τος των Αδε­σμεύ­των. Όμως, η εσω­τε­ρι­κή πο­λι­τι­κή ήταν μια πολύ δια­φο­ρε­τι­κή ιστο­ρία.

Το ανε­ξάρ­τη­το κρά­τος της Κύ­πρου από την αρχή στρά­φη­κε ενά­ντια στην τουρ­κο­κυ­πρια­κή μειο­νό­τη­τα. Οι Τουρ­κο­κύ­πριοι, 18% του πλη­θυ­σμού, ήταν το πιο φτωχό και πε­ρι­θω­ριο­ποι­η­μέ­νο τμήμα των κα­τοί­κων. Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, ενώ 9 στους 10 ελ­λη­νο­κύ­πριους ζού­σαν σε σπίτι με τη­λέ­φω­νο, αυτό ίσχυε μόνο για 1 στους 10 τουρ­κο­κύ­πριους. Αυτό το κομ­μά­τι πλη­θυ­σμού στο­χο­ποί­η­σε ο Μα­κά­ριος, δη­μιουρ­γώ­ντας κλίμα έξαλ­λης εχθρό­τη­τας:

«Μέ­χρις ότου εκ­διω­χθεί η μικρή αυτή τουρ­κι­κή κοι­νό­τη­τα, ούσα τμήμα της τουρ­κι­κής φυλής, του φο­βε­ρού αυτού εχθρού του Ελ­λη­νι­σμού, το κα­θή­κον των ηρώων της ΕΟΚΑ δεν θα μπο­ρεί να θε­ω­ρη­θεί ως πε­ρα­τω­θέν».

(Μα­κά­ριος, 4 Σε­πτέμ­βρη 1962, από­σπα­σμα ομι­λί­ας στο χωριό Πα­να­γιά)

Πα­ρό­λο που αντι­πρό­ε­δρος του κρά­τους ήταν ένας τουρ­κο­κύ­πριος, ο Ντεν­κτάς, και η τουρ­κο­κυ­πρια­κή κοι­νό­τη­τα είχε εξα­σφα­λι­σμέ­νες θέ­σεις στην Εθνο­συ­νέ­λευ­ση, ο Μα­κά­ριος προ­ώ­θη­σε, στα τέλη του 1963, τα πε­ρί­φη­μα «13 ση­μεία» με τα οποία η τουρ­κο­κυ­πρια­κή κοι­νό­τη­τα θα έχανε με­γά­λο μέρος από τα δι­καιώ­μα­τά της. Ταυ­τό­χρο­να, με τις ευ­λο­γί­ες του Μα­κά­ριου, ορ­γα­νώ­νο­νται τρεις ελ­λη­νο­κυ­πρια­κές πο­λι­το­φυ­λα­κές στο νησί. Αυτή του Γε­ωρ­κά­τζη (ακρο­δε­ξιός, ηγε­τι­κό στέ­λε­χος της ΕΟΚΑ και οπα­δός του Μα­κά­ριου), του Σαμ­ψών (κα­θα­ρός φα­σί­στας, στέ­λε­χος της ΕΟΚΑ και οπα­δός της ένω­σης με την Ελ­λά­δα) και του Λυσ­σα­ρί­δη (σο­σια­λι­στι­κό κόμμα, έξαλ­λοι εθνι­κι­στές).

Μο­νά­χα το ΑΚΕΛ δεν είχε ορ­γα­νώ­σει πο­λι­το­φυ­λα­κή, αλλά είχε ταυ­τι­στεί πλή­ρως με το στρα­τό­πε­δο Μα­κά­ριου:

«Απευ­θύ­νου­με ξε­χω­ρι­στή έκ­κλη­ση προς όλο τον ελ­λη­νι­κό πλη­θυ­σμό, να συ­σπει­ρώ­σει ακόμα πιο πολύ τις δυ­νά­μεις του, να σφυ­ρη­λα­τή­σει το αρ­ρα­γές ενιαίο μέ­τω­πο στο οποίο πρέ­πει να βρουν τη θέση τους ΟΛΟΙ ανε­ξάρ­τη­τα οι Έλ­λη­νες της Κύ­πρου (σημ δικιά μας: Και οι Τούρ­κοι;) αφή­νο­ντας οποιεσ­δή­πο­τε δια­φο­ρές, πο­λι­τι­κές, ιδε­ο­λο­γι­κές και άλλες. Αυτό απο­τε­λεί σή­με­ρα το πιο επεί­γον, το πιο άμεσο, το ύψι­στο εθνι­κό, πα­τριω­τι­κό κα­θή­κον».

(Χα­ραυ­γή, όρ­γα­νο του ΑΚΕΛ, 5/12/1963)

Ακρι­βώς 19 μέρες μετά από αυτή την αη­δια­στι­κή δή­λω­ση δου­λο­πρέ­πειας στον ελ­λη­νι­κό εθνι­κι­σμό, τα Χρι­στού­γεν­να του 1963, ξε­κι­νού­σε η σφαγή των Τουρ­κο­κυ­πρί­ων. Με αφορ­μή την εν ψυχρώ δο­λο­φο­νία ενός ζευ­γα­ριού Τουρ­κο­κυ­πρί­ων που δεν στα­μά­τη­σε σε αστυ­νο­μι­κό έλεγ­χο, οι πο­λι­το­φυ­λα­κές των ελ­λη­να­ρά­δων ξε­κί­νη­σαν πο­γκρόμ κατά των Τουρ­κο­κυ­πρί­ων στη Λευ­κω­σία και κα­τό­πιν σε όλο το νησί. Μέχρι την κα­τά­παυ­ση του πυρός στις 29 του Δε­κέμ­βρη είχαν χάσει τη ζωή τους 1000(!) Τουρ­κο­κύ­πριοι και 200 Ελ­λη­νο­κύ­πριοι. Το με­γα­λύ­τε­ρο μέρος των τουρ­κο­κυ­πρί­ων νε­κρών ήταν γυ­ναι­κό­παι­δα, που δο­λο­φο­νή­θη­καν μα­ζι­κά, στα χωριά Ομορ­φί­τα, Κύκκο, Μα­θιά­τι, Άγιο Βα­σί­λειο και Κουμ­σάλ, ενώ στο νο­σο­κο­μείο Λευ­κω­σί­ας όλοι οι τουρ­κο­κύ­πριοι τραυ­μα­τί­ες συ­νε­λή­φθη­σαν και έκτο­τε χά­θη­καν τα ίχνη τους για πάντα. 

Από την μεριά των Τουρ­κο­κυ­πρί­ων η μόνη δύ­να­μη που αντα­πέ­δι­δε τα πυρά των ελ­λη­να­ρά­δων ήταν η φα­σι­στι­κή tmt, που με τον τρόπο αυτό απέ­κτη­σε ανα­γνώ­ρι­ση και μα­ζι­κό­τη­τα. Αντί­θε­τα, το μο­να­δι­κό κόμμα που είχε στις τά­ξεις του και τις δύο κοι­νό­τη­τες, το ΑΚΕΛ, έπαιρ­νε ταυ­τό­χρο­να το ρόλο του πα­ρα­τη­ρη­τή, αλλά και του δι­κη­γό­ρου του Μα­κά­ριου:

«Ενώ μέχρι στιγ­μής πα­ρα­μέ­νει άγνω­στος ο αριθ­μός των θυ­μά­των της αι­μα­τη­ρής τρα­γω­δί­ας, όλα τα δε­δο­μέ­να δεί­χνουν ότι τα πε­ρισ­σό­τε­ρα ανή­κουν στην τουρ­κο­κυ­πρια­κή πλευ­ρά. ΑΜΕΣΟ κα­θή­κον της τουρ­κο­κυ­πρια­κής ηγε­σί­ας είναι να επι­βά­λει σιγή στα πα­ρά­νο­μα όπλα που στρά­φη­καν κατά του λαού και του κρά­τους»

(Χα­ραυ­γή, όρ­γα­νο του ΑΚΕΛ, 29/12/1963) 

Όμως όταν επι­λέ­γεις να κλεί­σεις τα μάτια στους φο­νιά­δες, δεν θα αρ­γή­σει και η δική σου η σειρά. Ο Σαμ­ψών, ο «σφα­γέ­ας της Ομορ­φί­τας» και των γυ­ναι­κο­παί­δων της, μια δε­κα­ε­τία αρ­γό­τε­ρα θα τεθεί επι­κε­φα­λής του πρα­ξι­κο­πή­μα­τος της 15ης Ιούλη και θα έρθει η σειρά των μα­κα­ρια­κών «πα­τριω­τών» και των μελών του ΑΚΕΛ να πέ­σουν από το μα­χαί­ρι του.

Η εγκα­τά­λει­ψη της τουρ­κο­κυ­πρια­κής μειο­νό­τη­τας στον πάγκο του χα­σά­πη θα κο­στί­σει τε­λι­κά πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρα θύ­μα­τα, στο τέλος του λο­γα­ρια­σμού, στην ίδια την ελ­λη­νο­κυ­πρια­κή πλειο­νό­τη­τα.

Το επό­με­νο διά­στη­μα, μέχρι το 1974, θα υπάρ­ξει μια διελ­κυ­στίν­δα ανά­με­σα στην ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση και αυτήν του Μα­κά­ριου. Η Ελ­λά­δα θα προ­ω­θεί τους ακρο­δε­ξιούς και τον Γρίβα και θα προ­σπα­θεί να φέρει πε­ρισ­σό­τε­ρο ελ­λη­νι­κό στρα­τό στην Κύπρο, ελ­πί­ζο­ντας στην προ­ο­πτι­κή της ένω­σης. Από την άλλη ο Μα­κά­ριος θα χρη­σι­μο­ποιεί τις επι­θέ­σεις στους Τουρ­κο­κυ­πρί­ους, για να δυ­να­μι­τί­σει το κλίμα και να ανα­γκά­σει τις ΗΠΑ να επέμ­βουν απο­τρε­πτι­κά, ακυ­ρώ­νο­ντας τόσο τις ελ­λη­νι­κές πιέ­σεις όσο και τις απει­λές της Τουρ­κί­ας για επέμ­βα­ση, από τον φόβο της κα­τάρ­ρευ­σης της Νο­τια­να­το­λι­κής πτέ­ρυ­γας του ΝΑΤΟ. Και κάθε φορά χύ­νο­νταν τουρ­κο­κυ­πρια­κό αίμα για να εξυ­πη­ρε­τη­θούν αυτές οι μα­νού­βρες.

Έτσι το 1964 με την επί­θε­ση στη Μαν­σού­ρα και το 1967 με τη σφαγή των χω­ριών Κο­φι­νού και Άγιοι Θό­δω­ροι, τα πο­γκρόμ κατά τουρ­κο­κυ­πρί­ων έφερ­ναν τον Μα­κά­ριο κυ­ρί­αρ­χο του δι­πλω­μα­τι­κού μπρα ντε φερ και το Κυ­πρια­κό κρά­τος σε πλε­ο­νε­κτι­κή θέση, χωρίς να προ­σκολ­λά­ται σε κα­νέ­να ψυ­χρο­πο­λε­μι­κό στρα­τό­πε­δο. Πολ­λές φορές πάει η στά­μνα στη βρύση, αλλά κά­πο­τε σπάει.

Το 1974 έγινε το σπά­σι­μο. Η ακρο­δε­ξιά της Κύ­πρου επι­χεί­ρη­σε να ανα­λά­βει το τι­μό­νι στη­ριγ­μέ­νη στην ελ­λη­νι­κή Χού­ντα. Η τουρ­κι­κή κυ­βέρ­νη­ση πάλι ήταν αδύ­να­το να μην πλη­ρώ­σει βαριά στο εσω­τε­ρι­κό τους δι­σταγ­μούς της να ει­σβάλ­λει, από τη στιγ­μή που 40 μίλια από τις ακτές της σφά­ζο­νταν ξανά και ξανά μια τουρ­κι­κή κοι­νό­τη­τα, ενώ η Τουρ­κία ήταν εγ­γυ­ή­τρια δύ­να­μη. Ο πό­λε­μος του 1974 έδωσε ένα γερό χτύ­πη­μα στην ελ­λη­νο­κυ­πρια­κή κυ­ριαρ­χία και έβαλε τέρμα στις σφα­γές και τη γκε­το­ποί­η­ση στους «θύ­λα­κες» της τουρ­κο­κυ­πρια­κής μειο­νό­τη­τας, συ­γκε­ντρώ­νο­ντάς την στο βορρά του νη­σιού.

Συ­μπέ­ρα­σμα

Λέ­γε­ται, ακόμη και από κά­ποιους αρι­στε­ρούς, πως για τα γε­γο­νό­τα του 1974 ήταν υπεύ­θυ­νη η ελ­λη­νι­κή Χού­ντα. Όμως έτσι αθω­ώ­νου­με τη στρα­τη­γι­κή του Μα­κα­ρί­ου και όλης της ελ­λη­νο­κυ­πρια­κής αστι­κής τάξης. Και η στρα­τη­γι­κή αυτή ήταν οι επι­κερ­δείς μα­νού­βρες στο εξω­τε­ρι­κό και η πο­λι­τι­κή γε­νο­κτο­νί­ας στο εσω­τε­ρι­κό.

Είναι κυ­ρί­αρ­χη στην ελ­λη­νι­κή αρι­στε­ρά η τάση να κα­τη­γο­ρού­με τους Έλ­λη­νες χου­ντι­κούς για ανι­κα­νό­τη­τα και χο­ντρο­κο­πιά στη δια­χεί­ρι­ση. Πραγ­μα­τι­κά δεν πε­ρι­μέ­νει κα­νείς κομ­ψές πι­ρου­έ­τες από κα­ρα­βα­νά­δες. Όμως τον ελ­λη­νι­κό στρα­τό στην Κύπρο προ­σπά­θη­σαν να τον επι­βάλ­λουν όλες οι ελ­λη­νι­κές κυ­βερ­νή­σεις, με κο­ρυ­φαίο τον Γε­ώρ­γιο Πα­παν­δρέ­ου. Το ίδιο και τον Γρίβα και την ΕΟΚΑ, όπως και την ΕΟΚΑ Β΄. Αν χρη­σι­μο­ποι­ή­σου­με τα ερ­γα­λεία της εθνι­κής πο­λι­τι­κής, αντί για αυτά της τα­ξι­κής ανά­λυ­σης, φτά­νου­με πάντα σε λο­γι­κά αδιέ­ξο­δα και αδυ­να­τού­με να κα­τα­λά­βου­με τα γε­γο­νό­τα.

Από τα γε­γο­νό­τα της Κύ­πρου αξί­ζει πρώτα από όλα να δι­δα­χτού­με κάτι από την πο­λι­τι­κή της (ελ­λη­νο­κυ­πρια­κής) αστι­κής τάξης: Δεν δί­στα­σε μπρο­στά σε κα­νέ­ναν ελιγ­μό, καμιά πα­ρα­χώ­ρη­ση και κα­νέ­να έγκλη­μα προ­κει­μέ­νου να υπη­ρε­τή­σει τα συμ­φέ­ρο­ντά της. Ακόμη και γο­να­τι­σμέ­νη από την κα­τα­στρο­φή, το 1974, ορ­γά­νω­σε ξανά τις δυ­νά­μεις της και έγινε ο οι­κο­νο­μι­κός κυ­ρί­αρ­χος στο νησί και ση­μα­ντι­κός πα­ρά­γο­ντας στο διε­θνές κε­φά­λαιο. Η ελ­λη­νο­κυ­πρια­κή αστι­κή τάξη, και στο μέλ­λον, δεν θα δι­στά­σει μπρο­στά σε τί­πο­τε προ­κει­μέ­νου να μη χάσει τα κέρδη της και την ίδια την ύπαρ­ξή της.

Αντί­θε­τα, η ηγε­σία του αντί­πα­λου στρα­το­πέ­δου έδωσε τα τέ­λεια πα­ρα­δείγ­μα­τα προς απο­φυ­γήν. Το ΑΚΕΛ, ένα από τα με­γα­λύ­τε­ρα Κομ­μου­νι­στι­κά Κόμ­μα­τα πα­γκο­σμί­ως ανα­λο­γι­κά με τον πλη­θυ­σμό του νη­σιού, σε κάθε κρί­σι­μη στρο­φή της ιστο­ρί­ας προ­σπά­θη­σε να απο­φύ­γει την ευ­θύ­νη του ηγέτη της ερ­γα­τι­κής τάξης. Το ΑΚΕΛ ανα­κά­λυ­ψε την εθνι­κή στρα­τη­γι­κή όταν έπρε­πε να αγκα­λιά­σει τις διε­θνι­στι­κές κομ­μου­νι­στι­κές πα­ρα­δό­σεις, υπο­τά­χτη­κε στην ελ­λη­νο­κυ­πρια­κή αστι­κή τάξη όταν έπρε­πε να αγκα­λιά­σει τους κα­τα­τρεγ­μέ­νους φτω­χούς τουρ­κο­κύ­πριους και να τους υπε­ρα­σπί­σει από το μα­χαί­ρι του Σαμ­ψών και του Γε­ωρ­κά­τζη. 

Η Αρι­στε­ρά του «Προ­λε­τά­ριοι όλων των χωρών, ενω­θεί­τε» του Κομ­μου­νι­στι­κού Μα­νι­φέ­στου είναι ακόμη ζη­τού­με­νο για την Κύπρο.

Για να σφυ­ρη­λα­τή­σου­με μια τέ­τοια Αρι­στε­ρά, στα δύο κράτη της Κύ­πρου, στην Ελ­λά­δα, την Τουρ­κία και σ΄ όλο τον πλα­νή­τη, είναι ανά­γκη να κο­λυ­μπή­σου­με ενά­ντια στο ρεύμα και κα­ταρ­ρί­ψου­με τους κυ­ρί­αρ­χους μύ­θους των εθνι­κών αφη­γή­σε­ων. Αξί­ζει να χά­σου­με σε δη­μο­φι­λία προ­σω­ρι­νά, αν είναι να κερ­δί­σου­με σε διαύ­γεια σκέ­ψης και σε δυ­νά­μω­μα των ιδεών μας. Οι μύθοι του εθνι­κι­σμού είναι νεκρό βάρος, σα­βού­ρα που πρέ­πει να λεί­ψει, για να μπο­ρέ­σουν, οι ερ­γά­τες και οι ερ­γά­τριες, να κα­τα­χτή­σουν τον κόσμο και να τον αλ­λά­ξουν!

«Οι ιδέες που έχουν πε­θά­νει, είναι αυτές που εμ­φα­νί­ζο­νται με κομ­ψό­τη­τα, χωρίς ίχνος δρι­μύ­τη­τας ή τόλ­μης. Είναι νε­κρές, γιατί χαί­ρουν γε­νι­κής κα­θη­με­ρι­νής κυ­κλο­φο­ρί­ας μέσα στην κοι­νω­νία, απο­τε­λούν μέρος των ιδε­ο­λο­γι­κών απο­σκευών του ατέ­λειω­του στρα­τού των μι­κρό­ψυ­χων δια­νο­ού­με­νων.

Οι ρω­μα­λέ­ες ιδέες είναι αυτές που σο­κά­ρουν και σκαν­δα­λί­ζουν, που ξε­ση­κώ­νουν αγα­νά­κτη­ση, θυμό, εχθρό­τη­τα σε κά­ποιους, αλλά εν­θου­σια­σμό σε κά­ποιους άλ­λους». 

(Λένιν)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου