Οι παπάδες έκοψαν τη σεξουαλική αγωγή

Πηγή: www.prin.gr

Νατάσα Κεφαλληνού

Το ζήτημα της ένταξης της σεξουαλικής αγωγής στην ελληνική εκπαίδευση μοιάζει με (κακόγουστο) σήριαλ που παίζεται εδώ και πολλά χρόνια. Το στόρι είναι πλέον γνωστό: υπουργοί Παιδείας δηλώνουν ότι θα βάλουν το μάθημα στα σχολεία, οι ιερείς αντιδρούν και στη συνέχεια η πολιτική ηγεσία υποχωρεί ατάκτως, υπό το… βάρος των ιερών πιέσεων.

Αυτή τη φορά όλα ξεκίνησαν το Μάη του 2009 όταν ο πρώην υπουργός Παιδείας, Άρης Σπηλιωτόπουλος, έκανε λόγο για (πιθανή) ένταξη της σεξουαλικής αγωγής στο Δημοτικό, ξεκινώντας από την Ε’ τάξη, με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς. Δεν πρόλαβε να ανοίξει το στόμα του ο υπουργός κι έπεσαν να τον φάνε οι… θεματοφύλακες της ηθικής, της τάξης, της ασφάλειας και των πατρώων παραδόσεων.

Από τότε πέντε μήνες έχουν περάσει, η νέα σχολικής χρονιά ξεκίνησε αλλά το μάθημα της σεξουαλικής αγωγής δεν… έτυχε να πραγματοποιηθεί σε καμία σχολική αίθουσα. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι τα βιβλία είναι έτοιμα. Διαγωνισμός για τη συγγραφή τους είχε προκηρυχθεί ήδη προ διετίας από το υπουργείο Παιδείας. Η εκπόνηση τους, στη βάση δύο μεγάλων θεματικών «Ψυχική Υγεία & Διαπροσωπικές Σχέσεις» και «Σεξουαλική Αγωγή – Διαφυλικές Σχέσεις», ανατέθηκε στην Ελληνική Εταιρεία Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας, με πρόεδρο τον Θάνο Ασκητή. Όπως ο ίδιος μας ενημέρωσε, σε επικοινωνία που είχαμε μαζί του, τα βιβλία μαθητών – δασκάλων εγκρίθηκαν από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και πήραν το δρόμο για το τυπογραφείο (ήδη από τον Γενάρη του 2009). «Γνωρίζουμε ότι ήδη τα βιβλία των δασκάλων έχουν δοθεί στις 52 Νομαρχιακές Διευθύνσεις της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ενώ δεν έχουμε γνώση αν απεστάλησαν και τα βιβλία των μαθητών τα ονομαζόμενα ‘’Τετράδιο του Μαθητή’’». Πέραν τούτου ουδέν… «Δεν έχουμε περαιτέρω καμία πληροφορία για τις προθέσεις του Υπουργείου Παιδείας και της νέας Ηγεσίας» επισημαίνεται από τον Θ. Ασκητή. Η σιωπή της νέας ηγεσίας του υπουργείου μάλιστα είναι εκκωφαντική, καθώς παρά τις επίμονες οχλήσεις μας δεν βρέθηκε κανείς για να μας διαφωτίσει για τις προθέσεις της νέας κυβέρνησης.

Οι πρώτες αντιδράσεις για τη… σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των μαθητών του Δημοτικού διατυπώθηκαν αμέσως μετά τις δηλώσεις του πρώην υπουργού, όταν ομάδα ιερέων, με ηγήτορα τον αρχιμανδρίτη Σαράντη Σαράντου, απέστειλε επιστολή στην Ιερά Σύνοδο, ζητώντας της να τη διαβιβάσει στο υπουργείο Παιδείας (επιστολή που είναι ανηρτημένη στο site του υπουργείου για αρκετό καιρό). Η επιστολή αφού περιγράφει με μελανά χρώματα τα «επιτεύγματα» της Νέα Εποχής της Παγκοσμιοποίησης (τεχνητή γονιμοποίηση, προγεννητικός έλεγχος, διακοπή κύησης αν είναι άρρωστο το έμβρυο, μεταμοσχεύσεις!) καταλήγει πως αυτή η εποχή θεωρεί τον «Ορθόδοξο Ελληνικό λαό», «οπισθοδρομικό και καθυστερημένο, κολλημένο σε ένα ταμπού αντισεξουαλικό, βάσει του οποίο απαγορεύεται στους μικρούς να ασχολούνται με τα παραπάνω σεξοθέματα».

Στο κείμενο οι κληρικοί δηλώνουν τη ρητή διαφωνία τους με «τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των μικρών παιδιών», τα οποία μπορεί να ταραχθούν «από προβληματισμούς ανώτερους ή άσχετους των ενδιαφερόντων τους». Στη συνέχεια αναφέρονται στους γονείς, πολλοί απ’ τους οποίους «αρνούνται κατηγορηματικά να επιτρέψουν στα πρωτάκια τους να παρακολουθήσουν τα σεξομαθήματα(!) του Ασκητή». Για να ενισχύσουν τα επιχειρήματα τους μέχρι και… αξιόπιστες στατιστικές επιστρατεύουν από την αλλοδαπή: «Στην Αγγλία μία μητέρα θρηνεί γιατί τα τρία κοριτσάκια της 14, 15, 17 ετών, που μολονότι είχαν διδαχθεί το σεξ δεν κατάφεραν να προφυλαχθούν αλλά έμειναν έγκυες από άφαντους πατεράδες».

Βέβαια η πιο δυνατή επιχειρηματολογία των ιερέων είναι στο τέλος. Έχοντας την εμπειρία από την εξομολόγηση αναφέρουν ότι τα παιδιά που διδάσκονται περί τους σεξ αποκτούν… άγχος. Και όχι μόνο: «Το δημιουργουμένου άγχος από την πρώιμη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση μπορεί να μεταλλαχθεί σε περιέργεια (…) και έτσι μπορεί τα μικρά αγόρια να δοκιμάσουν τις σεξουαλικές τους επιδόσεις με τις μικρές συμμαθήτριες τους». Όλοι οι παραπάνω λόγοι κάνουν εμφανές ότι «σύμφωνα με τη μακρά θεανθρώπινη παράδοση του Ελληνικού Έθνους μας δεν χρειάστηκε ποτέ τέτοιο μάθημα να εισαχθεί στο σχολείο». Τέλος παραπέμποντας στα «άπειρα παραδείγματα αγίων ανδρών και γυναικών» επιμένουν ότι είναι κατορθωτή «η εγκράτεια και η καθαρότητα μέχρι του γάμου ή και η δια βίου παρθενική ζωή». Και διερωτώνται: «Γιατί να μην μάθουν τα παιδιά μας ότι πολλές γενιές ευτύχισαν μένοντας παρθένοι και εγκρατείς μέχρι το γάμο; Γιατί να μη μάθουν έγκαιρα από τους γονείς και τους δασκάλους ότι μόνο μέσα στον ευλογημένο ορθόδοξο γάμο προστατεύονται από τις σωματικές αρρώστιες και τα ψυχικά τραύματα».

Εγκρατείς, παρθένοι και ευτυχείς μοιάζει να είναι το σύνθημα της Εκκλησίας προς τη νεολαία. «Μα καλά σε ποιο αιώνα ζούμε;» θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς. Το μπλόκο της εκκλησίας στη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση οφείλεται στους παρωχημένους άγραφους νόμους της χριστιανικής ηθικής. O παλιός χριστιανικός κανόνας είναι: «Είτε γάμος, με ολοκληρωτική πιστότητα στο σύντροφό σου, είτε, διαφορετικά, ολοκληρωτική αποχή». Μάλιστα η Ορθόδοξη Εκκλησία διαθέτει και «ποινολόγιο», το Πηδάλιον, έναν κώδικα που γράφτηκε το 1793, ο οποίος θέτει το σεξ στο πυρ το εξώτερον! Η εκτός γάμου συνουσία, με άλλα λόγια οι προγαμιαίες σχέσεις, συνιστούν το αδίκημα της πορνείας και ο άνδρας ή η γυναίκα που θα υποπέσει τιμωρείται με αφορισμό 7 - 9 ετών ανάλογα με τη μεταμέλεια του αμαρτωλού.

Αυτές οι αντιλήψεις, που έρχονται από το… μεσαίωνα, αποτελούν απ’ ότι φαίνεται ακόμη και σήμερα τη γραμμή της ορθόδοξης ελληνικής εκκλησίας. Βάση αυτών γαλουχείται και το χριστεπώνυμο «πλήθος», το οποίο μάλιστα επιστρατεύεται όταν είναι αναγκαίο: ενδεικτική είναι η ιντερνετική εκστρατεία ενάντια στη σεξουαλική αγωγή με δεκάδες site και blog που φιλοξενούν την επιστολή των ιερέων. Όσο για τα σχόλια των blogger που ακολουθούν την επιστολή είναι αντίστοιχης εμπνεύσεως, ενώ ορισμένα κάνουν και άλματα πιο πέρα. Ο αγανακτισμένος blogger με το όνομα romfea γράφει χαρακτηριστικά: «Χρειαζόμαστε οικογενειακή αγωγή και όχι σεξουαλική. (…) Πρέπει να σταματήσει να διδάσκεται το αναληθές ότι με την κατάλληλη προφύλαξη οι μαθητές προστατεύονται από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Η αλήθεια είναι ότι προστατεύονται με την εγκρατή ζωή», ενώ συνεχίζει πως «με το προτεινόμενο μάθημα θα γίνει ευκολότερη η εξοικείωση των παιδιών με τις ορέξεις των παιδόφιλων» και καταλήγει: «το επόμενο μάθημα θα είναι πως οι ομοφυλόφιλοι είναι άνθρωποι φυσιολογικοί».

Κλείνοντας, στους διαφωνούντες καταγράφεται και η Ανώτατη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδας (ΑΣΠΕ), η οποία με επιστολή της ζητά από τον υπουργό Παιδείας να μην εφαρμοστεί το μάθημα και τον καλεί ως «τέκνο πολύτεκνης οικογένειας» να κάνει «μια ξεκάθαρη δήλωση για να κλείσει το θέμα. Με την πεποίθηση ότι δεν θα ενδώσετε σε σχέδια που απεργάζονται την υποδούλωση των παιδιών του Δημοτικού στη βιομηχανία του σεξ, στον εκμαυλισμό και στη διαστροφή τους, που οδηγούν στην πλήρη αποσύνθεση του κοινωνικού ιστού και της κοινωνικής συνοχής της ελληνικής κοινωνίας». Εντύπωση μάλιστα προκαλεί το γεγονός ότι ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Μανόλης Σοφ. Στρατάκης, απεύθυνε στις 19/06/2009 σχετική ερώτηση στον Άρη Σπηλιωτόπουλο, βασισμένη στο παραπάνω κείμενο της ΑΣΠΕ, μοιάζοντας να ενστερνίζεται την επιχειρηματολογία της. Και λέμε ότι προκαλεί εντύπωση, γιατί το ΠΑΣΟΚ σύμφωνα με τα κείμενα της Ομάδα για τη Σεξουαλική Ταυτότητα (ΟΣΤ), που δραστηριοποιείται στο πλαίσιο του Τομέα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Κοινωνικής Ένταξης, Πολιτικού Ασύλου και Μετανάστευσης του κόμματος, υποτίθεται ότι είχε ξεκάθαρη θέση επί του ζητήματος: «την καθιέρωση μαθήματος σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία όπου οι σεξουαλικές διαφοροποιήσεις θα παρατίθενται χωρίς ηθική αξία ή απαξία».

Την ίδια ώρα που εκδηλώνονται αυτές οι αντιδράσεις, η Ελλάδα κατέχει μια ακόμη θλιβερή πρωτιά: είναι η πρώτη στην Ευρώπη και η τρίτη στον κόσμο σε εκτρώσεις. Μια στις πέντε Ελληνίδες έχει κάνει τουλάχιστον μια άμβλωση, εκ των οποίων το 10% σε εφηβική ηλικία. Οι 250.000 εκτρώσεις που γίνονται κάθε χρόνο είναι υπερδιπλάσιες των γεννήσεων, όταν μάλιστα η Μ. Βρετανία με πενταπλάσιο πληθυσμό έχει 190.000 ετησίως. Ένα στα 4 κορίτσια από 14-17 έχει κάνει έκτρωση, ενώ 1 στα 2 δεν το είπε ούτε στη μητέρα του. Εξίσου ανησυχητικό είναι ότι το 34% των νέων από 16-35 ετών, ενώ δηλώνει πως φοβάται για το HIV, δεν χρησιμοποιεί προφυλάξεις.

Για τους παιδοψυχολόγους, τους γιατρούς, τους ψυχολόγους και γενικότερα τους ειδικούς η αναγκαιότητα της σεξουαλικής αγωγή στην εκπαίδευση είναι αδιαμφισβήτητη. Όπως επισημαίνεται το παιδί από πολύ μικρό «γύρω στην ηλικία των τριών ανακαλύπτει το φύλο του και τη σεξουαλικότητα του. Καθώς δε ο λόγος αρχίζει να γίνεται παραγωγικός αρχίζει να ρωτά για την αναπαραγωγική διαδικασία. Αποκτά έντονη έλξη για όποιον θυμίζει τους γονείς του, ενώ ανακαλύπτει και τον αυνανισμό» (Στεργιοπούλου Ελευθερία, Ψυχολόγος για παιδιά, εφήβους, οικογένεια). «Είναι απολύτως απαραίτητο να γνωρίζουν τα παιδιά σε μικρή ηλικία τι συμβαίνει στη σεξουαλική τους ζωή. Πολλά από αυτά γνωρίζουν αλλά τα μαθαίνουν από ‘δω και από κει. Είναι κακώς πληροφορημένα. Συνεπώς πρέπει να μαθαίνουν υπεύθυνα πώς να προφυλάσσονται» επισημαίνει ο παθολόγος – λοιμωξιολόγος Μ. Λαζανάς, αναδεικνύοντας τη σημασία της συστηματικής επιστημονικής σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Επιπλέον οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν, αναιρώντας τα όσα λέει η εκκλησία, ότι η σεξουαλική αγωγή από μικρή ηλικία όχι μόνο δεν δημιουργεί άγχος, αλλά αντίθετα το παιδί μαθαίνει τη διαφορετικότητα των δύο φύλων και έτσι δεν έχει περιέργεια και δεν του δημιουργούνται ταμπού.

Αξίζει δε να προστεθεί ότι η σεξουαλική αγωγή είναι λογικό πλέον να απευθύνεται σε μαθητές του δημοτικού και όχι γυμνασίου ή λυκείου, όπως συνηθίζονταν, μιας και η σεξουαλική ζωή αρχίζει νωρίτερα από παλαιότερα. Σύμφωνα με μελέτη που παρουσιάστηκε στο 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο του Οικογενειακού Προγραμματισμού (Θεσσαλονίκη 2007) η σεξουαλική δραστηριότητα σε εφήβους μέχρι 18 ετών έχει αυξηθεί κατά πολύ, σε σύγκριση μάλιστα με στοιχεία που είχαν μελετηθεί το 2003: έτσι αυτό το ποσοστό φτάνει το 30-40% (το 11,25% είχε την πρώτη σεξουαλική επαφή στα 12-14 χρόνια, το 21,21% στα 14-16 κα 67,5% στα 16-18).

Οι ταλιμπάν της Ορθοδοξίας καθορίζουν το πρόγραμμα της εκπαίδευσης

Η σεξουαλική αγωγή «μπαίνει» στο ελληνικό σχολείο από το… 1964. Τότε ο γ.γ. του υπουργείου Παιδείας, Ευάγγελος Παπανούτσος είχε δηλώσει: «Η σεξουαλική αγωγή μπαίνει άμεσα στα ελληνικά σχολεία». Σαράντα χρόνια έχουν περάσει και ακόμη να τη δούμε. Το θέμα επανήλθε το 2001, επί κυβερνήσεως ΠΑΣΟΚ, όταν το υπουργείο ανακοίνωσε ότι η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση θα εισαχθεί στις σχολικές αίθουσες των λυκείων. Τότε η εκκλησία αντέδρασε δριμύτατα. Μάλιστα, η Ένωση Κληρικών Ελλάδος έφτασε στο σημείο να αφορίσει κάθε βιβλίο σεξουαλικής αγωγής, συμπεριλαμβανομένου και αυτού που είχε γραφτεί και επρόκειτο να διδαχθεί στο λύκειο. Όπως επισημαίνονταν τότε, το 2002, από τον πρόεδρο του Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου εκπρόσωπος του υπουργείου Παιδείας είχε ομολογήσει ότι «ενδεχομένως τα βιβλία να μην έφταναν στα σχολεία λόγω Εκκλησίας». Κάτι φαίνεται ήξερε… Η χρόνια… συγκατοίκηση της παιδείας και των θρησκευμάτων στο ίδιο υπουργείο, η συστηματική άρνηση απ’ τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ να διαχωρίσουν πλήρως το κράτος με την εκκλησία, έχει οδηγήσει μεταξύ άλλων και στο να έχουν εξέχων ρόλο στη χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής οι… ταλιμπάν της ορθοδοξίας και ο κλήρος. Τα συνεχή αναχώματα που βάζουν στην καθιέρωση της σεξουαλική αγωγής, αλλά κυρίως τα πισωγυρίσματα των εκάστοτε κυβερνήσεων, όποτε ακουστεί ακόμη και ένας ψίθυρος από την εκκλησία, δείχνουν την ατολμία των πολιτικών ηγεσιών να θίξουν το βαθιά σκοταδιστικό χαρακτήρα της εκκλησίας και της θρησκείας (φοβούμενοι μάλιστα μην χάσουν και την εκλογική πελατεία που «ελέγχει» η Εκκλησία).

Η Ελλάδα είναι από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες που δεν έχει συγκεκριμένη πολιτική στο θέμα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Το μάθημα της σεξουαλικής αγωγής αν και δεν είναι απαγορευμένο, πρακτικά δεν γίνεται. Στις παρυφές κάποιων μαθημάτων στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (Βιολογία, Ανθρωπολογία) υπάρχουν στοιχεία πάνω στο ζήτημα, που τις περισσότερες όμως φορές δεν διδάσκονται. Δυνατότητα σεξουαλικής διαπαιδαγώγηση υπάρχει μέσα από τα θεσμοθετημένα προγράμματα Αγωγής Υγείας, που συμπεριλαμβάνουν ανάμεσα στις άλλες θεματικές (ναρκωτικά, κυκλοφορική αγωγή κ.ά.) και τη σεξουαλική αγωγή. Αυτή η θεματική αφού επιλεχθεί, αναπτύσσεται συνήθως εκτός ωρολογίου προγράμματος και η συμμετοχή μαθητών είναι περιορισμένη. Πρόκειται δηλαδή για προαιρετικό πρόγραμμα, που αφορά μια περιορισμένη ομάδα μαθητών, υποβαθμίζοντας έτσι την ουσία και τη σημασία του συγκεκριμένου μαθήματος.

Παρά την απαξίωση της σεξουαλικής αγωγής στο σχολείο, η εμπειρία της εφαρμογής ενός αντίστοιχου προγράμματος σε μαθητές Α’ Λυκείου στο 2ο Λύκειο Σαλαμίνας κατά τα έτη 1997-1998, σύμφωνα με τον υπεύθυνο καθηγητή Πάγκαλο Σπύρο, ήταν εξαιρετικά θετική: «η αποδοχή του μαθήματος από τους μαθητές ήταν εντυπωσιακή. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που γίνεται επέκταση του και στα τμήματα της Β’ Λυκείου στο μάθημα της βιολογίας». Η σημαντική συνεισφορά ακόμη και αυτών των προαιρετικών προγραμμάτων, φαίνεται και από ένα ακόμη στοιχείο: σε μελέτη που έγινε για τη σεξουαλική συμπεριφορά των νέων, με τη συμμετοχή 1.000 σπουδαστών στο ΤΕΙ Αθήνας, ηλικίας 17-21 ετών, οι γνώσεις της συντριπτικής πλειονότητας (68,8%) σχετικά με τις ερωτικές επαφές προέρχονταν από τα μαθήματα σεξουαλικής αγωγής.

Η σεξουαλική αγωγή στην εκπαίδευση και δη στην πρωτοβάθμια μπορεί να ακούγεται ως καινοτομία για τα δεδομένα της Ελλάδας, δεν ισχύει το ίδιο όμως και στις διάφορές χώρες της Ευρώπης. Πραγματικά πρωτοπόρες ήταν η Ελβετία και η Σουηδία που ενέταξαν τη σεξουαλική αγωγή στο σχολείο ήδη από τη δεκαετία του ’50. Ακολούθησαν η Γαλλία και η Γερμανία τη δεκαετία του ’70 και τέλος η Ολλανδία το ‘80. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Σουηδία, Γερμανία, Αγγλία, Ολλανδία, Γαλλία, Ισπανία έχει ενταχθεί και στο δημοτικό, υπό μορφή συζήτησης ή ενημέρωσης είτε κανονικού μαθήματος. Στη περίπτωση δε της Ολλανδίας όπου η σεξουαλική αγωγή ξεκινά από το νηπιαγωγείο, οι δείκτες των αμβλώσεων αλλά και των πάσχοντων από αφροδίσια νοσήματα είναι εξαιρετικά χαμηλοί. Η χώρα έχει επίσης το χαμηλότερο αριθμό στις εφηβικές εγκυμοσύνες σε όλη την Ευρώπη. Επιπλεόν η σεξουαλική αγωγή δεν εμφανίζεται μόνο Ευρώπη και Αμερική αλλά και σε χώρες αφρικανικές, ασιατικές χώρες.

Η μόνιμες αντιστάσεις της ορθόδοξης εκκλησίας στην εισαγωγή της σεξουαλικής αγωγής στο σχολείο είναι παντελώς παρωχημένες σε βαθμό παραλογισμού. Η έναρξη της σεξουαλικής ζωής από την εφηβεία, κάνει επιτακτική την ένταξη του μαθήματος, για την απόκτηση μιας ολοκληρωμένης και διαφωτιστικής εικόνας της σεξουαλικής ζωής, που θα αντιπαρέρχεται σε στρεβλώσεις, ταμπού, καταναγκασμούς, σεξιστικές συμπεριφορές` που θα καλλιεργεί την ανεκτικότητα στο διαφορετικό και το σεβασμό των συντρόφων. Σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να ανοιχτεί μέτωπο με τις σκοταδιστικές και αντιδραστικές αντιλήψεις της Εκκλησίας και όχι μόνο, και σίγουρα η «αφωνία» της Αριστεράς για αυτά τα ζητήματα δεν βοηθά…