Παιχνίδια πολέμου για την κυβέρνηση

οι πολεμικές δα­πά­νες ανέρχονταν το 2016 σε πε­ρί­που 5 δισ. δο­λά­ρια,
που ση­μαί­νει 720 δο­λά­ρια ετησίως
ή 60 δο­λά­ρια μέσης μη­νιαί­ας
επι­βά­ρυν­σης ανά άτομο πα­ρα­γω­γι­κής ηλι­κί­ας.

Ηλίας Ιωακείμογλου

Ο κύριος Πάνος και ο μικρός Αλέξης παίζουν παιχνίδια πολέμου με τους αλήτες της γειτονιάς, δηλαδή της Ανατολικής Μεσογείου, τους χουνταίους της Αιγύπτου και τον εφιαλτικό Νετανιάχου.

Τα παι­χνί­δια τους όμως έχουν κό­στος για εμάς, όχι μόνο πο­λι­τι­κό, αλλά και οι­κο­νο­μι­κό: 

Την ίδια τη χρο­νιά που ανέ­λα­βαν την κυ­βέρ­νη­ση, οι στρα­τιω­τι­κές δα­πά­νες πα­ρου­σί­α­σαν αύ­ξη­ση κατά πε­ρί­που 9% σε όγκο και το 2016 ξανά κατά 0,8%, δη­λα­δή πε­ρί­που 10% στη διε­τία 2015-2016 (όλα τα στοι­χεία που ανα­φέ­ρο­νται στο άρθρο αυτό είναι από το Stockholm International Peace Research Institute). 

Πρό­κει­ται για πε­ρί­που τε­τρα­κό­σια πε­νή­ντα εκα­τομ­μύ­ρια ευρώ ή 0,3% του ελ­λη­νι­κού ΑΕΠ. Προ­φα­νώς δεν τους πέ­ρα­σε από το μυαλό ότι, χωρίς αυτές τις δα­πά­νες, το 3,5% πρω­το­γε­νούς δη­μο­σιο­νο­μι­κού πλε­ο­νά­σμα­τος, που μας φόρ­τω­σαν μαζί με την τρόι­κα, θα μπο­ρού­σε να πε­ριο­ρι­στεί σε 3,2%, αν χα­λι­να­γω­γού­σαν την ασυ­γκρά­τη­τη πο­λε­μι­κή ορμή τους.

Η αύ­ξη­ση του 2015-2016 εμ­φα­νί­ζε­ται σαν μια πε­ριο­ρι­σμέ­νη μεν πλην όμως ευ­διά­κρι­τη στρο­φή στο διά­γραμ­μα που δεί­χνει τον όγκο των στρα­τιω­τι­κών δα­πα­νών (υπο­λο­γι­σμέ­νες δη­λα­δή σε στα­θε­ρές τιμές), αλλά και στην κα­μπύ­λη του όγκου των στρα­τιω­τι­κών δα­πα­νών ανά κά­τοι­κο πα­ρα­γω­γι­κής ηλι­κί­ας (15-64 ετών). Ως απο­τέ­λε­σμα αυτής της στρο­φής, οι δα­πά­νες ανέρ­χο­νταν, το 2016, σε πε­ρί­που 5 δισ. δο­λά­ρια, που ση­μαί­νει 720 δο­λά­ρια ετη­σί­ως ή 60 δο­λά­ρια μέσης μη­νιαί­ας επι­βά­ρυν­σης ανά άτομο πα­ρα­γω­γι­κής ηλι­κί­ας.

Βε­βαί­ως, θα μπο­ρού­σε κά­ποιος να ισχυ­ρι­στεί ότι μετά από τη θε­α­μα­τι­κή μεί­ω­ση των στρα­τιω­τι­κών δα­πα­νών από το 2010 και μετά, μια συ­γκρι­τι­κά μικρή αύ­ξη­ση διορ­θω­τι­κού χα­ρα­κτή­ρα ήταν ανα­γκαία. Ωστό­σο, ακόμη και μετά την κα­τα­κό­ρυ­φη μεί­ω­ση των δα­πα­νών αυτών στη διάρ­κεια της μνη­μο­νια­κής πε­ριό­δου, η άρ­χου­σα τάξη της Ελ­λά­δας δια­τη­ρεί ακόμη μια θέση στο τοπ τεν της εκλε­κτής πα­ρέ­ας των κυ­ρί­αρ­χων τά­ξε­ων του κό­σμου που δια­τη­ρούν υπέ­ρο­γκες «αμυ­ντι­κές» δα­πά­νες (υπέ­ρο­γκες σε σχέση με τις οι­κο­νο­μι­κές δυ­να­τό­τη­τες της χώρας τους, δη­λα­δή ως πο­σο­στό του ΑΕΠ): Όπως φαί­νε­ται στο σχε­τι­κό διά­γραμ­μα, η παρέα απο­τε­λεί­ται από τις «ελίτ» της Μέσης και Εγγύς Ανα­το­λής, το ισ­ραη­λι­νό κρά­τος-μπά­τσος, τους χου­νταί­ους της Αι­γύ­πτου και με­γά­λες ιμπε­ρια­λι­στι­κές δυ­νά­μεις (ΗΠΑ, Γαλ­λία, Βρε­τα­νία, Τουρ­κία). Για την Ελ­λά­δα, μια χώρα που πε­θαί­νει, με την έν­νοια ότι συρ­ρι­κνώ­νε­ται το πα­ρα­γω­γι­κό της δυ­να­μι­κό και με­τα­να­στεύ­ει (μάλ­λον αμε­τά­κλη­τα) με­γά­λη πλέον με­ρί­δα του ερ­γα­τι­κού της δυ­να­μι­κού, και για τους λό­γους αυ­τούς μι­κρές ελ­πί­δες έχει να απο­κολ­λη­θεί από τον πάτο του βα­ρε­λιού όπου έχει προ­σα­ρά­ξει εδώ και τέσ­σε­ρα του­λά­χι­στον χρό­νια, απο­τε­λεί πολύ ακρι­βή πο­λυ­τέ­λεια να βρι­σκό­μα­στε ακόμη μέσα στις δέκα πρώ­τες θέ­σεις στην κα­τά­τα­ξη των χωρών με βάση τις στρα­τιω­τι­κές δα­πά­νες ως πο­σο­στό του ΑΕΠ.

Και στο άλλο διά­γραμ­μα, που δεί­χνει τη δια­χρο­νι­κή εξέ­λι­ξη του όγκου των στρα­τιω­τι­κών δα­πα­νών στην Ελ­λά­δα ως πο­σο­στό των συ­νο­λι­κών δα­πα­νών της γε­νι­κής κυ­βέρ­νη­σης (δη­μό­σια διοί­κη­ση, άμυνα και ασφα­λι­στι­κοί φο­ρείς), φαί­νε­ται ότι η με­γά­λη μεί­ω­ση της πε­ντα­ε­τί­ας 2010-2014 επα­νέ­φε­ρε τις εν λόγω δα­πά­νες πολύ κοντά στο επί­πε­δο των ετών 1986-1994 και ου­σια­στι­κά αναί­ρε­σε τα απο­τε­λέ­σμα­τα των δύο με­γά­λων κυ­μά­των στρα­τιω­τι­κού οί­στρου των ετών 1995-2000 και 2004-2009 (τα οποία οδή­γη­σαν τις στρα­τιω­τι­κές δα­πά­νες στο ιστο­ρι­κά υψηλό ση­μείο 9% των συ­νο­λι­κών δα­πα­νών της γε­νι­κής κυ­βέρ­νη­σης και ως εκ τού­του συ­νέ­βα­λαν δρα­μα­τι­κά στην αύ­ξη­ση των ελ­λειμ­μά­των και του χρέ­ους και άρα στην οξύ­τη­τα της κρί­σης που ακο­λού­θη­σε).

Υπό αυτό το πρί­σμα, πόσο προ­κλη­τι­κές μπο­ρού­με να θε­ω­ρή­σου­με τις προ­θέ­σεις του υπουρ­γού Άμυ­νας (που δεν δια­ψεύ­δο­νται αρ­μο­δί­ως) για προ­μή­θεια νέων, πο­λυ­δά­πα­νων εξο­πλι­στι­κών συ­στη­μά­των (μα­χη­τι­κά F-35 από ΗΠΑ κ.λπ.);

rproject.gr