Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου 2016

Ο κίνδυνος της ανάμνησης: Η “άλλη” Αριστερά και ο Δεκέμβρης του ‘08

Οχτώ χρόνια μετά το Δεκέμβρη του ‘08 ένα κύμα ανάμνησης και συγκίνησης κατακλύζει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Το κύμα αυτό πηγάζει από αγωνιστές και συντρόφους της “άλλης” Αριστεράς και είναι μια μέχρι ώρας πρωτόγνωρη αντίδραση, με συγκίνηση, με θαυμασμό για εκείνες τις λίγες μέρες ελευθερίας, με ποιητική διάθεση. Αυτό που επιμένει να λείπει όμως είναι ο αναστοχασμός για τα γεγονότα και τη θέση μας (ατομικά και συλλογικά) μέσα σε αυτά· ακόμα και όταν εμφανίζεται μια σχετική απόπειρα, αυτή αρνείται να σκάψει περισσότερο από δύο πόντους βαθύτερα από την επιφάνεια των προφανών διαπιστώσεων.
Πιστεύω βαθιά ότι ο Δεκέμβρης του ‘08 ήταν μια τομή σε οτιδήποτε ξέραμε (εμείς οι νεότεροι) μέχρι εκείνη τη στιγμή και μια ολότελα διαφορετική κατάσταση σε σχέση με ό,τι ζήσαμε από κει και πέρα. Όλα τα βέλη που υπήρχαν στην πολιτική φαρέτρα μας αστόχησαν. Λέγαμε ότι πρέπει να πολιτικοποιηθεί η οργή και αποτύχαμε. Λέγαμε ότι πρέπει να ξεφύγει ο Δεκέμβρης από το αντικατασταλτικό και αποτύχαμε. Λέγαμε ότι θέλαμε “οργανωμένες συγκρούσεις” και όχι “μπάχαλα” και αποτύχαμε. Λέγαμε ότι θέλουμε να εμπλέξουμε στις διαδικασίες μας το “ριζοσπαστικό δυναμικό” και αποτύχαμε. Φυσικά είχαμε σα χώρος τη φιλοδοξία να καθοδηγήσουμε όλο αυτό το συμβάν και αποτύχαμε. Διαφωνήσαμε μέχρι διάλυσης για το αν ο Δεκέμβρης είναι/ήταν κίνημα, έκρηξη, εξέγερση και αποτύχαμε και σε αυτό.
Δεν είναι ότι δε συμμετείχαμε στο Δεκέμβρη. Αποτυγχάνοντας όμως να δούμε το παρόν, συμμετείχαμε σε ένα φαντασιακό παρόν που θα έκανε τα πράγματα καλά για εμάς (όπως όριζε το καλά η κάθε τάση του χώρου μας εκείνες τις μέρες) αν ο Δεκέμβρης δεν ήταν τελικά αυτό που ήταν, αν ήταν κάτι λιγότερο ή περισσότερο διαφορετικό από αυτό που ήταν πραγματικά. Ρωτήσαμε αν ο Δεκέμβρης μπορούσε να πολιτικοποιηθεί και σε χοντρές γραμμές καταλήξαμε στο ότι δε μπορούσε (σε περιπτώσεις, καταλήξαμε στο ότι λειτούργησε εκτονωτικά, κλπ). Δεν αναρωτηθήκαμε ποτέ ένα πιο θεμελιακό ερώτημα: ο Δεκέμβρης ήθελε να πολιτικοποιηθεί; Έτσι όπως έχουμε εμείς στο μυαλό μας την πολιτικοποίηση – απότοκο της ιστορικής ελληνικής Αριστεράς – η απάντηση είναι ξεκάθαρα όχι. Η οργή απέναντι σε ένα κράτος που δολοφονεί, με την έναρξη της κρίσης που η νεολαία σαν ευαίσθητος σεισμογράφος την είχε αισθανθεί και καταγράψει τα προηγούμενα δύο χρόνια, δεν είναι αρκετά πολιτική από μόνη της;
Σφάλαμε σε ένα καθοριστικό σημείο: προσπαθήσαμε να διορθώσουμε σε επίπεδο λόγου τη στάση μας σε μια κατάσταση που αυτό που μετρούσε ήταν οι πράξεις. Αυτό που πραγματικά γράφτηκε δεν είναι το τι είπαμε, τι δεν είπαμε, τι θα μπορούσαμε να πούμε· αυτό που γράφτηκε είναι αυτά που κάναμε (ατομικά και συλλογικά), αυτά που δεν κάναμε και αυτά που θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει. Αυτό το σφάλμα το επαναλάβαμε και τα επόμενα χρόνια σε παρόμοιες συμπυκνώσεις του χρόνου και το επαναλαμβάνουμε κάθε φορά που αρνούμαστε να αναστοχαστούμε πάνω στο τι κάνουμε και τι δεν κάνουμε στις κινηματικές αυτές καταστάσεις. Παραγνωρίζοντας με αυτόν τον τρόπο ότι τα μεγαλύτερα συμπεράσματα για την οικονομία, την πολιτική, την κοινωνία, την τακτική και τη στρατηγική, σε τελική ανάλυση για τη ζωή, οι μεγάλες μορφές του κομμουνισμού τα έβγαλαν μέσα από την κοφτερή αποτίμηση της πραγματικής κίνησης της κοινωνίας (βλέπε π.χ. τους ταξικούς αγώνες στη Γαλλία, σχεδόν το σύνολο των γραπτών του Λένιν από το Φλεβάρη στον Οκτώβρη, το “που βαδίζει η Γαλλία” κλπ).
Για το σώμα της “άλλης” αριστεράς, ο Δεκέμβρης αποτέλεσε ένα τραύμα που δεν μπόρεσε να το συμβολοποιήσει. Μπόρεσε να διαισθανθεί ότι η ταχύτητα με την οποία θα κινηθούν τα κοινωνικά γεγονότα και η ένταση με την οποία θα συμβούν σίγουρα θα είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτά που περίμενε μέχρι εκείνη τη στιγμή, αλλά αυτή η διαίσθηση δεν έγινε χωνεμένη εμπειρία και συνείδηση. Ο τρόπος συγκρότησης της ΑΝΤΑΡΣΥΑ αποτελεί και αυτός ένα σύμπτωμα αυτού του γεγονότος. Όπως όλα τα τραύματα, έτσι και ο Δεκέμβρης απωθήθηκε στο συλλογικό ασυνείδητο του χώρου μας – ενδεικτική είναι η απουσία του ως σημείο αναφοράς στην ανάλυσή μας τα επόμενα χρόνια. Οι μάχες ενάντια στα μνημόνια δόθηκαν χωρίς να επιστρέφει η σκέψη μας στο Δεκέμβρη του ‘08 ως την έναρξη αυτής της μάχης διαρκείας.
Ο χρόνος δε σταματάει ποτέ να κυλά και μπορούμε πλέον με ασφάλεια να πούμε ότι το κράτος και τα αφεντικά έβγαλαν τα συμπεράσματά τους από το Δεκέμβρη του ‘08. Όταν το κίνημα επέστρεψε δυναμικά στο δρόμο το 2010 είχε πλέον να αντιμετωπίσει πολύ πιο οργανωμένους, ριζικά αναδιαρθρωμένους μηχανισμούς καταστολής, ένα κράτος προετοιμασμένο και οχυρωμένο πολιτικά και κοινοβουλευτικά να αντιμετωπίσει τα κύματα των διαδηλωτών, εργοδοσία αποφασισμένη για σκληρή επίθεση στα εργατικά και κοινωνικά δικαιώματα και το σχέδιο της εδραίωσης και εκμετάλλευσης των παρακρατικών φασιστικών μηχανισμών της Χρυσής Αυγής να στήνεται υπόγεια.
Ο Δεκέμβρης του ‘08 επιστρέφει φέτος στη μνήμη μας σαν αποτέλεσμα μιας αναγκαίας τακτοποίησης. Τώρα υπάρχει η αναγκαία απόσταση, επιστρέφει η μνήμη του Δεκέμβρη για να πάρει τη θέση της στα κουτάκια του μυαλού μας. Από μακριά πλέον, αντιμετωπίζουμε με συγκίνηση τις στιγμές ελευθερίας του κάποτε, σαν ένας μηχανισμός άμυνάς μας απέναντι στον εαυτό μας. Το τραύμα του Δεκέμβρη όμως παραμένει και ας κάνουμε τη χάρη στον εαυτό μας να το αναγνωρίσουμε, να το ερμηνεύσουμε και να πιαστούμε από αυτό για να έρθουμε αντιμέτωποι με τον ίδιο μας τον εαυτό. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος μήπως και τυχόν στον επόμενο Δεκέμβρη δε βρεθούμε (ατομικά και συλλογικά) στην ίδια θέση.
Το 2016 είναι μια χρονιά νοσταλγίας. Η νοσταλγία κατακλύζει την καθημερινότητα στις πολιτιστικές της εκφράσεις. Ας μην είναι για εμάς ο Δεκέμβρης ένα αντικείμενο νοσταλγίας.

https://cyberstruggle.blogspot.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου